डडेल्धुरा । डडेल्धुराको परशुराम नगरपालिका-७ अन्तर्गत पर्ने मलास क्षेत्र भौगोलिक रूपमा कञ्चनपुर जिल्लासँग नजिक रहेपनि प्रशासनिक रूपमा डडेल्धुरामा समाविष्ट छ । तर, सुविधाको हिसाबले हेर्दा मलासका स्थानीयहरू विकासको उज्यालोबाट अझै टाढा छन् । ग्रामिण सडक, बिजुली, खानेपानी, स्वास्थ्य सेवा जस्ता आधारभूत आवश्यकतामा मलासवासीको कठिनाइ झन् चुलिँदै गएको छ ।

७९ वर्षीय स्थानीय जेष्ठ नागरिक दत्तु बोहरा भन्छन्, "हाम्रो गाउँलाई कञ्चनपुरमा गाभिदिए हामीलाई सहज हुन्थ्यो । बिहानै महेन्द्रनगर गएर बेलुका घर फर्कन सकिन्थ्यो, तर हाल लालढुंगा जानै दुई दिन लाग्छ ।" सामाजिक सुरक्षा भत्ता लिने जस्ता साना कामका लागि समेत स्थानीयहरू महेन्द्रनगरका बैंक जान बाध्य छन् ।

मलास क्षेत्र डडेल्धुरा सदरमुकामभन्दा ११५ किलोमिटर टाढा छ भने परशुराम नगरपालिकाको लालढुंगा बजारसम्म ३० किलोमिटर यात्रा गर्नुपर्छ।  तर महेन्द्रनगरबाट भने मलास जम्मा १६ किलोमिटरको दूरीमा रहेको छ । नजिकै कञ्चनपुर भए पनि मलासवासी प्रशासनिक झमेलाले अझै डडेल्धुरासँगै बाँधिएका छन् ।

सडक भए पनि गाडी छैन, बिजुलीको प्रतीक्षा

सडक सञ्जालले मलासलाई छोएको केही वर्ष भएपनि यातायातको सेवा सुचारु छैन । हल्का वर्षा हुँदा नै चुरेको भिरालो सडक अवरुद्ध हुन्छ । हालसम्म बिजुली पुगेको छैन, जसका कारण स्थानीयहरू इञ्जिनको प्रयोग गरेर पिठो पिस्न बाध्य छन् । स्थानीय जनक धामी भन्छन्, "बिजुली छैन, गहुँ पिठो पिस्न प्रतिकेजी ११ रुपैयाँ पर्छ, जब कि महेन्द्रनगरमा सात रुपैयाँमै मिल्छ ।"

नगर प्रमुख भरत बडायर जोशीका अनुसार मलासमा बिजुली पुर्याउने काम गत वर्षदेखि थालिएको छ । केही पोल गाडेर तार तानिसकिएको भए पनि चुरे पहाडको भू-संरचना कमजोर भएकाले पहिरोले पोल ढाल्ने समस्या देखिएको छ ।

स्वास्थ्य र शिक्षामा  समस्या, दैनिक उपभोग्य वस्तुमा पनि महँगी

मलासमा एउटा आधारभूत विद्यालय, एउटा मावि, र एउटा स्वास्थ्य चौकी मात्रै छ । उच्च शिक्षा अध्ययन गर्न विद्यार्थीलाई अन्यत्र जानुपर्ने अवस्था छ । 'सामान्य बिरामी परे पनि १० हजार रुपैयाँ खर्चेर महेन्द्रनगर वा अन्य शहर पुग्नुपर्ने बाध्यता छ' स्थानीय धनबहादुर धामीले भने ।

महेन्द्रनगरबाट मलाससम्म सामान ढुवानी गर्दा एक कुन्टलको भाडा १,००० रुपैयाँ लाग्छ । मलासबाट महेन्द्रनगर गएका खसी-बाख्राबाट पनि यात्रुसरह भाडा लिइन्छ ।

नगरपालिकाले समस्या समाधान गर्न चाहँदा पनि बजेट, स्रोत, साधनको अभावले गति लिन सकेको छैन । नगरप्रमुख जोशी भन्छन्, "मलासको सडक निर्माण, बिजुलीको विस्तार, र पहिरो रोकथामका लागि निरन्तर प्रयास गरिरहेका छौं । तर, प्राकृतिक चुनौतीहरूसँग जुध्न अझै ठूला योजनाहरू आवश्यक छन् ।"

मलासका स्थानीयहरू आधारभूत सुविधाको अभावमा कठिनाइ झेल्दै आए पनि उनीहरूको माग भने स्पष्ट छ 'बिजुली, स्वास्थ्य सेवा, सडकको स्तरोन्नति, र महेन्द्रनगरसँग सरल पहुँच ।' अहिलेको अवस्थामा मलासवासीको जीवन संघर्षमय छ, तर उनीहरू परिवर्तनको अपेक्षामा छन् ।