डडेल्धुरा । सुदूरपश्चिमको ऐतिहासिक तथा सांस्कृतिक धरोहर अजयमेरुकोटलाई विश्व सम्पदा सूचीमा सूचीकृत गर्ने सम्भावना बलियो देखिएको छ । पुरातत्त्व विभागका प्रमुख पुरातत्त्व अधिकृत एवं पुरातत्त्वविद् भास्कर ज्ञवालीका अनुसार अजयमेरुकोटको विशिष्ट निर्माण शैली, कलाकृति, र ऐतिहासिक महत्त्वलाई दृष्टिगत गर्दै यसलाई सम्भावित सूचीमा राख्न आवश्यक छ ।
बुधबार प्रजातन्त्र दिवसको अवसरमा अजयमेरुकोट क्षेत्रमा आयोजित कार्यक्रममा बोल्दै उनले यो सम्पदा नेपालकै उत्कृष्ट कलाकृतिमध्ये एक भएको उल्लेख गरे । कर्णाली नदीभन्दा पूर्वमा रहेका अन्य देवलहरूभन्दा अजयमेरुकोटको कलाकृति र निर्माण शैली फरक रहेको र यसमा कत्युरी राजवंशको प्रभाव देखिने उनले बताए ।
गाउँपालिकाले चालु आर्थिक वर्षमा ९० लाख रुपैयाँ विनियोजन गरेपछि पुरातत्त्व विभागको टोलीले पहिलोपटक उत्खनन तथा अध्ययन गरिरहेको छ । प्रारम्भिक अनुसन्धानमा दरबारका भग्नावशेष, सुरक्षा टावर, रानी गुफा, कुवा, ढुङ्गे देवल, मण्डली, र नाउलाहरू फेला परेका छन् ।
ज्ञवालीका अनुसार अजयमेरुकोट १३औँ–१४औँ शताब्दीका किल्लाहरूको जटिल संरचना हो, जहाँ करिब १४ कोठे दुईतले दरबार रहेको हुनसक्ने देखिएको छ । उत्खननमा दरबारसँगै अन्य १० वटा ढुङ्गे संरचना, सुरक्षा टावर, तथा एकतले भवनहरू पनि भेटिएका छन् ।
उनले अजयमेरुकोटलाई विश्व सम्पदा सूचीमा समावेश गरिनु अपरिहार्य रहेको बताए । सन् १९९६ मै दैलेखको घुर्तिघाह सूचीकरणमा परेकाले अजयमेरुकोटजस्तो महत्वपूर्ण सम्पदालाई समेट्नु अझै जरुरी रहेको उनको भनाइ छ । पुरातत्त्व विभागको टोलीले चालु आर्थिक वर्षमै विस्तृत अध्ययन अघि बढाउने तयारी गरिरहेको छ ।
